به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،نتایج یک مطالعه علمی جدید نشان می‌دهد که سلول‌های چربی، پس از کاهش وزن هم به‌طور کامل پاکسازی نمی‌شوند. این سلول‌ها نه‌تنها باقی می‌مانند، بلکه فعالیت‌های متابولیکی ناسالم خود را ادامه می‌دهند؛ مثل التهاب مزمن، اختلال در سوخت‌وساز قند و تمایل به ذخیره‌سازی مجدد چربی. به بیان دیگر، سلول‌های چربی «گذشته‌ی چاق» خود را به یاد می‌سپارند و در فرصتی مناسب، تلاش می‌کنند بدن را به همان وضعیت برگردانند.
آزمایش روی موش‌ها؛ نتیجه نگران‌کننده
در این پژوهش، ابتدا گروهی از موش‌ها با رژیم غذایی پرچرب تغذیه شدند تا دچار چاقی شوند. سپس رژیم آن‌ها به برنامه‌ای استاندارد و سالم تغییر یافت تا وزنشان کاهش یابد. پس از لاغر شدن، محققان سلول‌های چربی آن‌ها را مورد بررسی قرار دادند و آن را با سلول‌های چربی موش‌هایی که از ابتدا لاغر بودند مقایسه کردند.
نتیجه این شد: علیرغم کاهش وزن ظاهری، نشانگرهای زیستی مربوط به التهاب و سوخت‌وساز معیوب در موش‌های سابقاً چاق همچنان فعال بودند. حتی زمانی که دوباره به رژیم پرچرب بازگشتند، سرعت چاقی آن‌ها بسیار بیشتر از گروه کنترل بود.
بررسی در انسان؛ اثرات طولانی‌مدت چاقی
مطالعه روی نمونه‌های انسانی نیز همین روند را تأیید کرد. در افرادی که تحت جراحی چاقی قرار گرفته بودند، بررسی سلول‌های چربی نشان داد که حتی دو سال پس از کاهش وزن، برخی ژن‌ها همچنان به شکل ناسالم فعال بودند. این وضعیت، احتمال بروز التهاب، اختلال در سوخت‌وساز و بازگشت مجدد وزن را افزایش می‌داد.
سلول‌های چربی تنها مقصر نیستند
در این مطالعه، تمرکز فقط بر سلول‌های چربی بود. اما محققان تأکید دارند که ممکن است دیگر بافت‌ها یا ارگان‌ها نیز نوعی از حافظه چاقی داشته باشند. بررسی‌های بیشتر در این زمینه می‌تواند تصویر کامل‌تری از دلایل مقاومت بدن به لاغری پایدار ارائه دهد.
اپی‌ژنتیک؛ وقتی ژن‌ها از سبک زندگی فرمان می‌گیرند
پدیده‌ی «حافظه چاقی» می‌تواند یکی از نمودهای اپی‌ژنتیک باشد؛ یعنی تغییراتی برگشت‌پذیر در عملکرد ژن‌ها که ناشی از عوامل محیطی، سبک زندگی، تغذیه و حتی استرس است. دکتر کارولین آپویان از دانشگاه هاروارد می‌گوید: «چاقی، یک بیماری مزمن با ریشه‌های پیچیده ژنتیکی و اپی‌ژنتیکی است. برخی افراد، به‌طور طبیعی بدنشان کالری را بیشتر ذخیره می‌کند و همین موضوع، حفظ وزن کم‌شده را برایشان دشوارتر می‌سازد.»
راهکارها: چگونه با حافظه چاقی مقابله کنیم؟
به گفته‌ی متخصصان، راه‌حل در مدیریت سبک زندگی در بلندمدت نهفته است. حتی اگر کاهش وزن چشمگیری حاصل نشود، برخی اقدامات باعث کاهش التهاب، بهبود متابولیسم و کنترل بهتر وزن می‌شوند:
-
فعالیت بدنی منظم و متنوع
-
مصرف پروتئین باکیفیت، فیبر، آنتی‌اکسیدان و ویتامین‌های گیاهی
-
حفظ سلامت میکروبیوم روده
-
مدیریت استرس و خواب کافی
-
پرهیز از رژیم‌های بسیار سخت یا افراطی که بدن را به وضعیت هشدار بازمی‌گردانند
نتایج این مطالعه بار دیگر یادآور می‌شود که کاهش وزن تنها یک هدف کوتاه‌مدت نیست، بلکه نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت برای مدیریت سوخت‌وساز و تنظیم فعالیت سلول‌های چربی است. مبارزه با چاقی، بیش از آنکه فقط به اراده یا رژیم مربوط باشد، به شناخت بهتر از عملکرد بدن و ذهن ما وابسته است.
نظر شما